Elektron masştab takykmy?Näme üçin suw we gaz hasaplaýjylary wagtal-wagtal “köp sanly” gutarýar?Maşyn süreniňizde nawigasiýa hakyky wagtda nädip ýerleşip biler?Gündelik durmuşyň köp tarapy aslynda ölçeg bilen baglanyşykly.20-nji maý “Bütindünýä metrologiýa güni”, metrologiýa howa ýaly, duýulmaýar, ýöne hemişe adamlaryň töwereginde.
Ölçeg, taryhymyzda “ölçeg we çäreler” diýlip atlandyrylýan birlikleriň bitewiligini we takyk we ygtybarly mukdar bahasyny aňladýar.Önümçiligiň we ylymyň we tehnologiýanyň ösmegi bilen häzirki zaman metrologiýasy uzynlygy, ýylylygy, mehanikany, elektromagnitizmi, radio, wagt ýygylygyny, ionlaşdyryjy şöhlelenmäni, optika, akustika, himiýa we beýleki on kategoriýany we metrologiýanyň kesgitlemesini öz içine alýan garaşsyz derse öwrüldi. ölçeg ylymyna we ulanylyşyna-da giňeldi.
Metrologiýa Senagat rewolýusiýasynyň döremegi bilen çalt ösdi we şol bir wagtyň özünde senagat önümçiliginiň yzygiderli ösüşini goldady.Ilkinji Senagat rewolýusiýasynda temperaturany we güýji ölçemek bug hereketlendirijisiniň ösmegine sebäp boldy, bu bolsa öz gezeginde temperatura we basyşy ölçemegiň zerurlygyny çaltlaşdyrdy.Ikinji senagat öwrülişigi, elektrik energiýasynyň giňden ulanylmagy bilen görkezilýär, elektrik görkezijilerini ölçemek elektrik aýratynlyklaryny öwrenmegi çaltlaşdyrdy we elektrik guraly ýönekeý elektromagnit görkeziji enjamdan ýokary takyklykly elektrik häsiýetli guralyna kämilleşdirildi.1940-njy we 1950-nji ýyllarda maglumat, täze energiýa, täze materiallar, biologiýa, kosmos tehnologiýasy we deňiz tehnologiýasy ýaly köp ugurlarda maglumat dolandyryş tehnologiýasynda öwrülişik başlandy.Munuň netijesinde metrologiýa iň ýokary, iň pes, aşa ýokary we aşa pes takyklyga tarap ösdi, bu nanotehnologiýa we aerokosmos tehnologiýasy ýaly häzirki zaman ylym we tehnologiýanyň çalt ösmegine itergi berdi.Atom energiýasy, ýarymgeçirijiler we elektron kompýuterler ýaly täze tehnologiýalaryň giňden ulanylmagy, makroskopiki fiziki ölçeglerden kwant ölçeglerine kem-kemden geçişe kömek etdi we uzakdan duýmak tehnologiýasynda, akylly tehnologiýa we onlaýn kesgitlemek tehnologiýasynda täze üstünlikler gazanyldy.Metrologiýadaky her bir böküşiň ylmy we tehnologiki innowasiýalara, ylmy gurallaryň ösüşine we degişli ugurlarda ölçeg giňelmegine uly itergi berendigini aýdyp bolar.
2018-nji ýylda 26-njy Halkara Ölçeg Maslahaty, ölçeg birlikleriniň we ölçeg görkezijileriniň ulgamyna öwrülişik eden Halkara Bölümler Ulgamyna (SI) gaýtadan garamak barada karar kabul etdi.Karara görä, esasy SI bölümlerindäki kilogram, amper, Kelwin we mole degişlilikde kwant metrologiýa tehnologiýasy tarapyndan goldanýan hemişelik kesgitlemelere üýtgedildi.Kilogy mysal hökmünde alyp, bir asyrdan gowrak mundan ozal, 1 kilogram Halkara Metrologiýa Býurosy tarapyndan saklanan Halkara kilogram asyl “Uly K” massasyna deňdi.“Uly K” -iň fiziki massasy üýtgänsoň, birlik kilogram hem üýtgär we baglanyşykly birlikleriň bir toparyna täsir eder.Bu üýtgeşmeler “tutuş bedene täsir edýär”, durmuşyň ähli gatlaklary bar bolan ülňüleri täzeden gözden geçirmeli bolarlar we hemişelik kesgitlemek usuly bu meseläni ajaýyp çözýär.1967-nji ýylda bolşy ýaly, wagt birliginiň kesgitlemesi atomyň häsiýetleri bilen täzeden seredilende, häzirki wagtda adamzat hemra nawigasiýasy we internet tehnologiýasy bar, dört esasy bölümiň täzeden kesgitlenmegi ylym, tehnologiýa uly täsir eder. , söwda, saglyk, daşky gurşaw we beýleki ugurlar.
Ylmyň we tehnologiýanyň ösüşi, ilki bilen ölçeg.Ölçeg diňe bir ylym we tehnologiýanyň başlangyjy we kepilligi bolman, eýsem adamlaryň janyny we saglygyny goramak üçin möhüm esasdyr.Bu ýylky Bütindünýä metrologiýa gününiň mowzugy “Saglygy ölçemek”.Saglygy goraýyş pudagynda, ownuk fiziki barlaglary we derman dozalaryny kesgitlemekden başlap, waksina işlenip düzülende çylşyrymly beloklary we RNK molekulalaryny takyk kesgitlemek we ölçemek, lukmançylyk metrologiýasy lukmançylyk enjamlarynyň takyklygyny we ygtybarlylygyny üpjün etmek üçin zerur serişdedir.Daşky gurşawy goramak pudagynda metrologiýa howanyň, suwuň hiline, topraga, radiasiýa gurşawyna we beýleki hapalanmalara gözegçilik etmek we dolandyrmak üçin goldaw berýär we ýaşyl daglary goramak üçin “ot gözi” bolup durýar.Iýmit howpsuzlygy pudagynda hapalanmaz iýmit, halkyň sagdyn iýmitlenmek baradaky isleglerini kanagatlandyrmak üçin önümçiligiň, gaplamagyň, daşamagyň, satuwyň we ş.m. ähli ugurlarda zyýanly maddalary takyk ölçemeli we kesgitlemeli.Geljekde metrologiýanyň Hytaýda biomedisina pudagynda sanly diagnoz we bejeriş enjamlarynyň lokalizasiýasyny, ýokary derejeli we markalylygyny ýokarlandyrmagyna we saglyk pudagynyň ýokary hilli ösüşine ýolbaşçylyk etmegine we ösmegine garaşylýar.
Iş wagty: Awgust-21-2023